Sốt Dengue và sốt xuất
huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm gây dịch do virus Dengue gây nên. Virus
truyền từ người bệnh sang người lành do muỗi đốt. Muỗi Aedes aegypti là côn
trùng trung gian truyền bệnh chủ yếu. Bệnh sốt xuất huyết xảy ra quanh năm,
nhưng thường gia tăng vào các tháng mùa mưa.
1.
Biểu hiện của Sốt xuất huyết
-
Sốt cao
đột ngột, liên tục kéo dài từ 2-7 ngày.
-
Đau đầu,
nhức mỏi toàn thân, chán ăn, buồn nôn.
-
Da sung
huyết, phát ban, xuất huyết: Chấm xuất huyết ở dưới da, chảy máu chân răng,
chảy máu cam, xuất huyết ở kết mạc mắt, xuất huyết nội tạng…
-
Sốc giảm
thể tích…
2.
Nguy cơ diễn biến của Sốt xuất huyết
Giai đoạn sốt
-
Sốt cao
đột ngột, liên tục kéo dài từ 2-7 ngày (nguy cơ co giật).
-
Chấm xuất
huyết ở dưới da, chảy máu chân răng, máu cam (nguy cơ xuất huyết).
-
Chán ăn,
buồn nôn (Nguy cơ hạ đường huyết, calci máu, thiếu dịch…).
-
Da sung
huyết, phát ban.
-
Nhức đầu,
hai hố mắt; đau cơ, khớp (dẫn đến tâm lý mệt mỏi, lo lắng).
-
Xét
nghiệm: Nghiệm pháp dây thắt dương tính, Hematocrit bình thường; Số lượng tiểu
cầu bình thường hoặc hơi giảm, Bạch cầu thường giảm.
Giai đoạn nguy hiểm
Thường vào ngày thứ 3-7, nhiệt độ bắt đầu giảm xuống còn
37,5 – 380C, tăng tính thấm thành
mạch xuất hiện đồng thời với tăng haematocrit, thoát huyết tương.
Ở giai đoạn này, nguy cơ biến chứng nguy hiểm nhất: Sốc và
xuất huyết nặng, đặc biệt là xuất huyết não, xuất huyết tiêu hoá, không xử trí
kịp thời sẽ dẫn đến suy đa phủ tạng và tử vong.
Các dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết nặng: Đau bụng hoặc tăng cảm giác đau, nôn liên tục, ứ dịch trên
lâm sàng, xuất huyết niêm mạc: Chảy máu mũi, lợi, kết mạc, tiểu ra máu…; Ý thức
u ám, kích thích; Gan to > 2 cm dưới bờ sườn; Tăng hematocrit cùng với giảm
nhanh số lượng tiểu cầu.
Dấu hiện tiền sốc: Vật vã, lừ đừ, li bì, đau vùng gan, da sung huyết, chi
mát, mạch nhanh nhưng huyết áp vẫn trong giới hạn bình thường, xuất huyết niêm
mạc, tiểu ít. Xét nghiệm Hematocrit tăng cao, tiểu cầu giảm nhanh chóng.
Hội chứng sốc Dengue: Da ở các chi lạnh, ẩm; Mạch nhanh, nhỏ; Huyết áp hạ hoặc
kẹt; Tiểu ít; Hematocrit tăng, tiểu cầu giảm.
Giai đoạn phục hồi
Sau giai đoạn nguy hiểm 24 – 48 giờ, dịch được hấp thu dần
vào lòng mạch trong vòng 48 – 72 giờ. Toàn trạng tốt lên, người bệnh thèm ăn,
các triệu chứng tiêu hóa giảm xuống, huyết động ổn định và tiểu được. Phần lớn
người bệnh hết sốt và không có biến chứng nặng và sẽ khỏi bệnh trong vòng vài
ngày.
Trong giai đoạn này, thông thường người bệnh sẽ:
●
Hạ thân
nhiệt.
●
Nhịp tim
có thể chậm và có một số thay đổi trên điện tâm đồ.
●
Những
trường hợp có thoát huyết tương thì trong giai đoạn này sẽ tái hấp thu lại lòng
mạch gây quá tải thể tích không được truyền dịch trong giai đoạn này.
3.
Các biện pháp phòng ngừa Sốt xuất huyết
– Bảo vệ tránh không bị muỗi đốt: ngủ màn ban ngày, không
cho trẻ chơi ở những chỗ tối, đuổi muỗi (đốt nhang muỗi, xịt muỗi), mặc quần áo
dài tay, dùng kem thoa chống muỗi.
– Diệt muỗi và loăng quăng:
– Phun thuốc diệt muỗi, dọn dẹp những chỗ muỗi thích đậu,
nghỉ như dây treo, quần áo, chỗ tối.
– Diệt loăng quăng: Đậy nắp thùng chứa nước, súc rửa chum
vại thường xuyên, dọn chỗ đọng nước trong và quanh nhà, thả cá bảy màu ăn loăng
quăng.
